Hazırlayan: Faruk Şüyün
TÜYAP Yayını, 2010


Onur Yazarı Doğan Kuban


TÜYAP Kitap Fuarı’nın bu yılki onur yazarı Prof. Dr. Doğan Kuban, mimarlık tarihi, kültür varlıklarını koruma üzerine yazdığı kitaplarla tanınan önemli bir bilim adamı.

Onur yazarı için Faruk Şüyün’ün hazırladığı kitabın başlığı şöyle: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Kültür Çınarı Doğan Kuban.
Kuban’ın son iki kitabı gerçekten bizim mimarlık tarihimiz için büyük bir önem taşıyor.

Biri Divriği Ulucami hakkında Cennetin Kapıları, diğeri ise Osmanlı Mimarisi.

Bu iki kitap ta YEM yayınları tarafından yayınlandı ve her iki kitabın da İngilizce çevirileri çıktı.

Kuban’ın başka kitapları da var elbet. Cumhuriyet Gazetesi’nde yazdığı yazıları bir araya getirdiği Çağdaşlaşma Sancıları ve Gelecek, Türkiye’nin Elinde isimli kitapları da Cumhuriyet Kitapları tarafından yayınlandı.

Kitaplar dışında, kültür yazıları ile de bu konuda gerçekten mimarlık konusunda okuruna bir bilinç kazandırıyor.

Kuban’ın koruma, restorasyon çalışmaları, mimarlığın sadece bir bilim dalı, bir disiplin olmadığını, bir kültür bütünlüğü içinde algılanması gerektiğini bize öğretiyor.

Hiç kuşkusuz en önemli yanlarından biri, onun cumhuriyetin ikinci kuşağı aydını olmasından kaynaklanıyor.

Hem Anadolu’yu hem Ankara ve İstanbul’u bilen, dünyayı tanıyan biri olması, onun yazdıklarının dünya ölçüsünde değer kazanmasının nedenlerinden biri.

Mimarlıktan edebiyata uzanan ilgi, onun özellikle yazılarına yansır.

Ayrıca kendisi Türk diline hayran olduğu kadar dil üzerine düşünen, araştıran, yazılar yazan bir kültür adamıdır.

Kuban’ın mimariyi bir kültür olarak ele aldığının en iyi göstergelerinden birisi de bu olsa gerek.

***

KİTAPTAKİ konuşmasında Türkiye’nin kültür tarihini bulacaksınız.

Mimarlığın nasıl hayatın içinde yer aldığını, toplumsal / siyasal tarihimizle nasıl paralel gittiğini fark edeceksiniz.

Doğan Kuban kitabında, öğrencilerinin ve meslektaşlarının yazdığı bölümünde yer alan, Prof. Dr. Semra Germaner’in yazısı aslında Kuban’ı en iyi ifade eden cümleleri bir araya getiriyor:

“Doğan Kuban 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türkiye’de mimarlık tarihi kuramlarının temel figürlerinden biridir. Düşünce üretmeye yönelik, eleştirel bir yaklaşımla ve adeta sürekli aramakta olduğu soruların cevaplarını bulmak amacıyla -coğrafya ve zamanla sınırlı kalmaksızın- antik çağlardan Bizans’a, Rönesans İtalya’sından Osmanlı mimarlığına Selçuklu mirasından İslam dünyasına, Türk evinden Osmanlı saraylarına oralardan günümüz mimarlık, resim ve heykel sanatlarına uzanır.

Kuşkusuz böylesi bir bakış açısı, geniş kapsamlı bilgi birikimi, yeni düşüncelere açık bir yapı gerektirir. Dünyaya merakla bakan Doğan Kuban, okuyarak, gezip görerek, anlatarak ve en önemlisi yazarak bu birikimi edinmiştir. Yaşadıklarını ve edinilmiş bilgileri sürekli irdelemesi, meraklı bakışı onu gerçek bir aydın ve modern bir insan yapmıştır. Tüm bu özellikler onu Türkiye’de sayısı az bulunur değerler arasında görmemizin başlıca nedenleridir.”

***

OSMANLI’dan Cumhuriyet’e Bir Kültür Çınarı kitabını mutlaka okuyun.
Çünkü hem mimarlığın önemini hem de cumhuriyet aydının kimliğini öğrenirsiniz.

Doğan Hızlan, Hürriyet, 1 Kasım 2010